Η αξία του παιχνιδιού στη γνωστική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού έχει μελετηθεί από πολλούς θεωρητικούς στον τομέα της Αναπτυξιακής Ψυχολογίας .

Το παιχνίδι αποτελεί μια μοναδική διαδικασία μέσα από την οποία το παιδί μπορεί να επεξεργαστεί όλες τις πληροφορίες και τα ερεθίσματα που δέχεται από τον κόσμο των ενηλίκων . Μέσα από το ελεύθερο παιχνίδι το παιδί μπορεί να κατακτήσει και να ενσωματώσει γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες ενώ παράλληλα μαθαίνει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματα του.

Παιχνίδι και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη

 Μέσα από το παιχνίδι το παιδί :  

• Μαθαίνει να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματα του
• Μαθαίνει να ρυθμίζει τα συναισθήματα του
• Παρουσιάζει την αντίληψη του για τον κόσμο αλλά και τα συναισθήματα που του δημιουργεί η αντίληψη αυτή
• Εξασκείται στις κοινωνικές δεξιότητες
• Διερευνά και εκφράζει την εσωτερική και εξωτερική του πραγματικότητα
• Μαθαίνει να προσφέρει και να δέχεται βοήθεια
• Αποκτά ενσυναισθητική κατανόηση για τα συναισθήματα και τις επιθυμίες των άλλων ανθρώπων
• Διευρύνει τη δημιουργικότητα και αναπτύσσει τη φαντασία του

Παιχνίδι και σχολικές επιδόσεις

Μέσα από το παιχνίδι το παιδί:

• Μαθαίνει να συνεργάζεται με συμμαθητές
• Μαθαίνει να δημιουργεί ένα πλάνο και να βρίσκει λύσεις για τα προβλήματα που αναδύονται κατά την υλοποίηση αυτού του πλάνου
• αποκτά υψηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης τόσο από τη θετική ανατροφοδότηση των συμμαθητών όσο και από την αίσθηση ότι ανήκει σε μια ομάδα
• καλείται να ανακαλέσει και να ανασυνθέσει προηγούμενη γνώση
• εξασκεί τη γλώσσα και τη μαθηματική σκέψη

Ο Ρόλος των γονιών

Οι γονείς που συμμετέχουν στο ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών τους έχουν τη μοναδική ευκαιρία να δουν πώς αντιλαμβάνονται τον κόσμο τα παιδιά τους. Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού τα παιδιά κατασκευάζουν ένα ¨σενάριο ¨ συμβατό με τις ψυχοκοινωνικές ανάγκες τους, τις γνωστικές δεξιότητες και τις  σωματικές ικανότητες  τους . Επομένως, όταν μέσα από την ενεργητική συμμετοχή των γονιών τους  βιώνουν  αποδοχή και πραγματικό ενδιαφέρον για τον ¨κόσμο ¨τους  η αυτοεκτίμηση και η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους ενισχύεται σημαντικά .

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ενισχύεται ο ψυχικός δεσμός γονέα-παιδιού ενώ η επικοινωνία γίνεται πιο ουσιαστική με τις δύο πλευρές να μοιράζονται δυνατά συναισθήματα ,σκέψεις και επιθυμίες.

Το Παιχνίδι είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα των παιδιών .  Οι  γονείς  θα πρέπει να δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για κάθε είδος παιχνιδιού ενώ είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι κάθε ερμηνεία ή έλεγχος στο « σενάριο»  που δημιουργεί το παιδί κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού αποτελούν μορφές παραβίασης της αναπτυξιακής πορείας του παιδιού. Οι γονείς θα πρέπει να παρέχουν την ασφάλεια στο παιδί να εξερευνήσει και να πειραματιστεί με  το περιβάλλον ενώ σε ένα δεύτερο επίπεδο μπορούν να κινήσουν την περιέργεια των παιδιών με παιχνίδια, βιβλία, χρώματα, πηλό, μουσικά όργανα προσκαλώντας τα να παίξουν και να εκφραστούν ελεύθερα !

MY FAMILY NEST
Κέντρο για την Οικογένεια
Ψυχοθεραπεία-Εκπαίδευση -Έρευνα

Αλεξάνδρα Χατζησταύρου
Επιστημονική Υπεύθυνη