Για κάποια παιδιά αυτό το καλοκαίρι θα είναι διαφορετικό.. Ο μπαμπάς δε μένει πια στο σπίτι μαζί τους και όπως  μάλλον είναι αναμενόμενο δε θα κάνουν διακοπές όπως τα προηγούμενα χρόνια όλοι μαζί .. Πώς θα είναι να είναι κάνουν διακοπές μόνο με τη μαμά και μετά μόνο με το μπαμπά ; θα μπορούν να μιλάνε με τη μαμά όσες φορές θέλουν όταν θα είναι με το μπαμπά ;  Η μαμά θα είναι καλά μόνη της στο σπίτι  όταν εκείνα θα είναι με το μπαμπά ; Αν επιμείνουν υπάρχει πιθανότητα να πείσουν τους γονείς να πάνε όλοι μαζί διακοπές όπως παλιά ; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα είναι πιθανό να τριγυρίζουν στο μυαλό των παιδιών που βλέπουν την οικογένεια και επομένως την ίδια τους τη ζωή να αλλάζει με γοργούς ρυθμούς ύστερα από το διαζύγιο των γονιών τους .

Ένα διαζύγιο είναι μια απαιτητική διαδικασία για τα παιδιά καθώς καλούνται να κατανοήσουν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα αυτής της απόφασης των γονιών τους .Τα παιδιά είναι πιθανό να βιώσουν έντονα συναισθήματα όπως θυμό, θλίψη, άγχος, φόβο. Η προσαρμογή στη νέα καθημερινότητα θα έχει διάρκεια και ίσως αρκετές διακυμάνσεις καθώς οι σταθερές του αλλάζουν από τα θεμέλια.

Οι πρώτες διακοπές μετά το διαζύγιο είναι μια στιγμή που οι γονείς χρειάζεται να δουλέψουν αρκετά τόσο σε ατομικό επίπεδο αλλά και μαζί ως οι γονείς των παιδιών που βιώνουν αυτήν την πυρηνική αλλαγή στη δομή της οικογένειας τους.

Για έναν άνθρωπο που βλέπει τη ζωή του να αλλάζει με αυτόν τον τρόπο τα συναισθήματα εναλλάσσονται με εξαιρετική ταχύτητα  και βιώνονται με πρωτόγνωρή ένταση . Ωστόσο, παράλληλα ( όσο δύσκολο και αν ακούγεται αυτό ) ο γονέας που έχει την επιμέλεια των παιδιών θα πρέπει να προετοιμάσει τα παιδιά για τις πρώτες διακοπές χωριστά . Τα παρακάτω βήματα μπορούν να φανούν χρήσιμα για το γονέα που αναλαμβάνει να προετοιμάσει τα παιδιά για τις διακοπές :

Ενημερώστε το παιδί έγκαιρα και με κάθε λεπτομέρεια .

Είναι πολύ σημαντικό να ενημερώσετε το παιδί για το σχεδιασμό των διακοπών του. Πότε και για πόσες μέρες θα λείψει με τον άλλο γονέα , σε ποιον προορισμό και με ποιο μέσο θα πάει αλλά και πού θα μείνει. Η καλή επικοινωνία μεταξύ των πρώην συζύγων δίνει τη δυνατότητα ενημερώσετε το παιδί με κάθε λεπτομέρεια και να απαντήσετε σε κάθε απορία του με ηρεμία και σιγουριά . Αν εσείς είστε ήρεμοι θα καταφέρετε να μεταδώσετε σε μεγάλο βαθμό αυτή την ηρεμία και στο παιδί.

Επιτρέψτε στο παιδί να εκφράσει τους ενδοιασμούς/ φόβους του.

Δώστε χώρο στο παιδί να εκφράσει τους φόβους και  τις ανησυχίες του . Διατηρήστε την καλή επικοινωνία που έχετε χτίσει με το παιδί , ειδικά τώρα που τα δεδομένα της ζωής του/σας αλλάζουν δραματικά. Αποδεχθείτε το δισταγμό του και προσπαθήστε να καθησυχάσετε κάθε φόβο απαντώντας με λογικά επιχειρήματα . Είναι πολύ βοηθητικό να δίνετε απαντήσεις σε ερωτήματα πρακτικής φύσεως που όμως μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση στο παιδί αν δεν απαντηθούν με σαφήνεια.  Ακόμη, διαβεβαιώστε το παιδί ( και δουλέψτε με τον άλλο γονέα προς αυτή την κατεύθυνση) ότι μπορεί να επικοινωνεί μαζί σας εκτός από τις προγραμματισμένες συνομιλίες και όποτε άλλοτε το επιθυμεί. Και βέβαια είναι καλό να υπενθυμίζετε στο παιδί  ότι πηγαίνει διακοπές με το άλλο γονέα και όχι με έναν απλό συγγενή.

Πρώην σύζυγοι αλλά  γονείς.

Ένα διαζύγιο συνήθως δεν είναι μια παρορμητική κίνηση . Επομένως πριν τη τελική ρήξη μπορεί να έχουν προηγηθεί μια σειρά από διαφωνίες ,εντάσεις και ματαιώσεις . Επιπλέον, οι πρώτες καλοκαιρινές διακοπές χωριστά από μόνες τους μπορεί να είναι ένα ορόσημο . Οι πρώην σύζυγοι πρέπει να διατηρήσουν μια καλή επικοινωνία και ένα πνεύμα συνεργασίας σε ζητήματα που αφορούν τα παιδιά τους . Είναι σημαντικό ο γονέας που έχει την επιμέλεια να επικοινωνεί στα παιδιά την επιθυμία του άλλου γονιού να περάσει χρόνο μαζί τους, να αναφέρει ότι οι διακοπές είναι μια ευκαιρία να περάσουν χρόνο μαζί , να διασκεδάσουν , να παίξουν , να συζητήσουν , να δουν συγγενείς από την οικογένεια του άλλου γονέα . Ας έχουμε στο μυαλό ότι μιλάμε για το δεσμό των παιδιών μας με τον άλλο τους γονέα και αυτόν το δεσμό οφείλουμε όχι μόνο  να τον προστατεύσουμε  αλλά και να τον ενισχύσουμε.

Ακούστε τα συναισθήματα και τις σκέψεις των παιδιών πριν αλλά και μετά από τις διακοπές.

Επιτρέψτε στα παιδιά να εκφράσουν όλη τη γκάμα των συναισθημάτων που βιώνουν. Από τη λύπη και το θυμό για την οικογένεια που διαλύθηκε και την ευθύνη που σας καταλογίζουν ως γονείς ως την ελπίδα και την προσμονή ότι η οικογένεια στο μέλλον θα ξαναενωθεί.  Αφήστε τα να ανακαλέσουν όμορφες αναμνήσεις από προηγούμενες διακοπές  αλλά και οτιδήποτε φέρουν στο εδώ και τώρα που θα τα βοηθήσει να επεξεργαστούν αυτήν τη μετάβαση. Μιλήστε με ειλικρίνεια για τα δικά σας συναισθήματα ( δίχως να μεταφέρετε εντάσεις αν υπάρχουν με τον άλλο γονέα) . Πείτε ότι και εσείς νιώθετε απογοήτευση για τη διάλυση της οικογένειας και τονίστε ότι θα είστε ως γονείς πάντα στο πλάι  τους .

Όταν τα παιδιά επιστρέψουν , αφήστε να σας περιγράψουν πώς βίωσαν αυτή την εμπειρία, ενισχύστε τα θετικά συναισθήματα προς τον άλλο γονέα και δώστε χώρο να εκφράσουν κάθε αρνητικό συναίσθημα αν έχει προκύψει.

Συγγενείς ,φίλοι , υποστηρικτικό περιβάλλον.

Οι συγγενείς και οι φίλοι μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά αυτήν τη χρονική στιγμή. Είναι καλό η κοινωνική ζωή να διατηρήσει τους συνηθισμένους ρυθμούς της και τα παιδιά να δέχονται την παρέα και τη φροντίδα φίλων και συγγενών όπως πιθανά να συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια.

Για το γονέα που αποχωρίζεται πρώτη φορά τα παιδιά.

Εκμεταλλευτείτε την περίοδο αυτή για να ξεκουραστείτε σωματικά, νοητικά και ψυχικά . Φροντίστε τον εαυτό σας , είναι απαραίτητο .  Κάντε λίγες μέρες διακοπές , αναζητήστε την επαφή με δικούς σας ανθρώπους που σας νοιάζονται αληθινά και ναι επιτρέψτε στον εαυτό σας να διασκεδάσει . Σας περιμένει ένας απαιτητικός χειμώνας επομένως πρέπει να προετοιμαστείτε σε όλα τα επίπεδα.

Για το γονέα που θα πάρει πρώτη φορά τα παιδιά.

Αν  διατηρείτε μια σταθερή και καλή επικοινωνία με τα παιδιά σας τότε τα πράγματα θα είναι πιο απλά για όλες τις πλευρές . Εσείς θα γνωρίζετε γεγονότα από την καθημερινότητα των παιδιών σας , θα εξακολουθείτε να υπάρχετε στη ζωή τους φροντίζοντας όχι μόνο  για τα πρακτικά ζητήματα αλλά και για να νιώθουν όσο γίνεται μεγαλύτερη συναισθηματική ασφάλεια από τη σταθερή επαφή μαζί σας . Τα παιδιά σας θα κάνουν τη μετάβαση με τον πλέον ομαλό τρόπο και θα διατηρήσουν  ισχυρό το δεσμό μαζί σας. Και όταν έρθει η στιγμή των πρώτων διακοπών όλα θα είναι πιο εύκολα . Επενδύστε σε μία καλή και σταθερή επικοινωνία . Είναι τα παιδιά σας …

Χρειάζεται δουλειά και από τους δύο γονείς για να προσφέρουν στα παιδιά μια ομαλή μετάβαση. Είναι δείγμα ωριμότητας ο τρόπος με τον οποίο δύο άνθρωποι επιλέγουν να χωρίσουν αλλά και να διατηρήσουν μια καλή επικοινωνία για τα παιδιά τους..

MY FAMILY NEST
Κέντρο για την Οικογένεια
Ψυχοθεραπεία-Εκπαίδευση -Έρευνα

Αλεξάνδρα Χατζησταύρου
Επιστημονική Υπεύθυνη